Ποια Η Λύση Του Κυπριακού Ζητήματος;
Μετά και τις δηλώσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, για «λύση βασισμένη σε δύο κράτη και δύο λαούς» και παράλληλα την αμερικανική πολιτική «για την επανένωση του νησιού στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, η οποία θα ωφελήσει όλους τους Κύπριους, καθώς και την ευρύτερη περιοχή», προκύπτουν διαρκώς νέα δεδομένα και σαφώς ανησυχίες περί του «τι μέλλει γενέσθαι».
Η κυπριακή νήσος βρίσκεται διαρκώς στο προσκήνιο, με την παράλληλη αυξημένη κλιμάκωση σε όλη την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και τις ελληνοτουρκικές ρήξεις. Η Ελλάδα απώλεσε την Κύπρο έπειτα από σειρά λανθασμένων χειρισμών και σε πλήρη συνάρτηση με τις διεθνείς πολιτικές, οι οποίες κατέληξαν να αποδώσουν στο κράτος δύο στρατόπεδα.
Η λύση φαντάζει μακρινή έως και απίθανη, με δεδομένη την εμπλοκή της Τουρκίας και της Ελλάδας στις υποθέσεις και τις 2 πλευρές να έχουν «εγκλωβιστεί» για σειρά ετών, σε μια κατάσταση δύσκολα αναστρέψιμη.
Οι προτάσεις για πιθανές λύσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Το ζήτημα υπάγεται στην δικαιοδοσία του Ο.Η.Ε, με όλα τα κράτη να αγνοούν τις επικρατούσες συνθήκες και τους δύο αιώνιους «αντιπάλους», να επιρρίπτουν ευθύνες και να επιχειρούν την εύρεση διεξόδων.
Ποια, λοιπόν, η λύση του κυπριακού ζητήματος; Η ανάγνωση του ζητήματος εκκινεί από το 1878 και ακολουθεί, στην πορεία των ετών, τεράστιες αλλαγές. Η αποτυχημένη ελληνική λύση, τα κατεχόμενα, η πλήρης διάσπαση στο εσωτερικό του νησιού και η μη αποκλιμάκωση, οδηγούν την διεθνή κοινότητα σε σειρά προτάσεων.
Αρχικά, η πλήρης ενσωμάτωση του νησιού είτε από την Ελλάδα είτε από την Τουρκία, με υπαγωγή των πληθυσμών σε μια κεντρική εξουσία, εκτός συνόρων και εκτός κυπριακής πραγματικότητας. Με δεδομένες τις επιλογές αυτές η μεν Τουρκία δεν επιθυμεί ένα ευρωπαϊκό κράτος, τόσο κοντά στα παράλια της και την ευρύτερη περιοχή της μεσογείου και της γείτονα Ασίας (δεσμοί με την Αίγυπτο και το Ισραήλ).
Η δε Ελλάδα χάνοντας την Κύπρο, χάνει την εκπλήρωση της «Μεγάλης Ιδέας» και παραδίδει προνόμια και «αδελφό» πληθυσμό στην τουρκική πλευρά.
Επόμενες λύσεις απαντούν σε σύρραξη και εσωτερική επίλυση, με τις δύο πλευρές να επιχειρούν, να επικρατήσουν της άλλης, με παράλληλη σύνδεση με τα δύο κράτη «αναφοράς».
Με δεδομένη την ιδιοτυπία του νησιού και παράλληλα την πολυετή παραμονή των πληθυσμών στην «διασυνοριακή» Κύπρο, μια τέτοια λύση θα την κατέστρεφε ολοκληρωτικά και ανεπανόρθωτα. Η τελική λύση, η οποία και προωθείται περισσότερο, είναι η λύση των 2 κρατών εσωτερικά της νήσου.
Με πλήρη απαλλαγή της δικαιοδοσίας όλων των κρατών, κυπριακή Δημοκρατία και τουρκοκυπριακή πλευρά, θα αποτελέσουν 2 διαφορετικά κράτη με σύνταγμα, νομικό πλαίσιο, διαφορετική εξουσία, σύστημα δικαιοσύνης, δημόσια διοίκηση και τάξη, τα οποία πλέον θα διαχωρίζουν και τους πληθυσμούς.
Η προώθηση, ωστόσο, οποιασδήποτε λύσης, φαντάζει «προβοκατόρικη» ενέργεια, επιβεβλημένη και κυρίως πολυσχιδής, αφού επιχειρεί (κατά την ανάγνωση) να ζημιώσει κάθε φορά όλες τις πλευρές.
Το ζητούμενο παραμένει, το ζήτημα ωστόσο μοιάζει, να «ισορροπεί» σε λεπτό τεντωμένο σκοινί, οι άκρες του οποίου αγνοούνται κρατούντων!
Πτυχιούχος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτική Ιστορία και τις Στρατηγικές Σπουδές. Κατάγεται από την Κατερίνη του νομού Πιερίας και ασχολείται με την μελέτη ιστορικών, πολιτικών και κοινωνικών θεμάτων.