Μειωμένες κατά 300 εκατ. ευρώ επενδύσεις και υπεραισιόδοξες προβλέψεις για έσοδα στηρίζουν τα πλεονάσματα το 2019 στο σενάριο μη περικοπής συντάξεων, σύμφωνα με το Προσχέδιο Προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, αλλά και τέθηκε σε γνώση των θεσμών οι οποίοι τοποθετήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου του Eurogroup.
Το προσχέδιο, και στα δύο του σενάρια -περικοπή και μη περικοπή των συντάξεων- κρίθηκε ως υπεραισιόδοξο για το 2019 αναφορικά με τον στόχο για ανάπτυξη 2,5% από το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Επίσης, βασίζεται σε αναθεωρημένες προς τα “πάνω” προβλέψεις για έσοδα φέτος, τα οποία στηρίζουν τα πλεονάσματα σε κάθε σενάριο.
Στο σενάριο της μη περικοπής των συντάξεων αλλά και της εφαρμογής των μέτρων της ΔΕΘ, υπολογίζεται ότι οι παροχές/παρεμβάσεις στα έσοδα (μείωση του ΕΝΦΙΑ που θα προκαλέσει απώλεια εσόδων 262 εκατομμύρια ευρώ το 2019) υπέρ-αντισταθμίζεται από την εκτιμώμενη αύξηση κατά 282 εκατομμύρια ευρώ των εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος, γιατί δεν θα περικοπούν συντάξεις.
Έτσι συνολικά τα φορολογικά έσοδα εμφανίζονται στο σενάριο Β΄ αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ. Αυξημένα κατά 415 εκατ. ευρώ επιπλέον εμφανίζονται τα έσοδα γενικής κυβέρνησης σε σχέση με το σενάριο βάσης, λόγω της θετικής επίπτωσης στα έσοδα του ΑΚΑΓΕ, “ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης των προστιθέμενων συνταξιοδοτικών παρεμβάσεων”.
Ανάλογα, στο πεδίο των δαπανών κρατικού προϋπολογισμού εμφανίζεται μείωση κατά 1,45 δισ. ευρώ γιατί δεν θα δοθεί ένα πολύ μεγάλο μέρος από τα αντίμετρα που θεσπίστηκαν το 2017.
Βεβαίως υπάρχει και μία άλλη απώλεια: το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων στο σενάριο μη περικοπής των συντάξεων δεν θα είναι 7,3 δισ. ευρώ το 2019, αλλά 7 δισ. ευρώ (κατά 300 εκατ. ευρώ χαμηλότερο αφού δεν θα εφαρμοσθεί το σχετικό αντίμετρο). Οπότε, προσφέρει και αυτό το “μερίδιό” του στα πρωτογενή πλεονάσματα με επιπτώσεις όμως για την οικονομία, αφού και φέτος οι επενδύσεις – όπως παραδέχεται η κυβέρνηση – αυξάνονται οριακά.
Οι στόχοι του προϋπολογισμού όμως είναι αισιόδοξοι στο σκέλος των φορολογικών εσόδων του 2018 σε όλα τα σενάρια. Ο προϋπολογισμός, βασίζεται σε αύξηση των εισπράξεων σε σχέση με το μεσοπρόθεσμο.
Αναλυτικά, τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, μετά τη μείωση των επιστροφών φόρων, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 53.295 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 435 εκατ. ευρώ ή 0,8% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2019-2022.
Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ: στα αυξημένα κατά 562 εκατ. ευρώ έσοδα από Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), στα αυξημένα κατά 291 εκατ. ευρώ έσοδα από Φόρο Εισοδήματος, στα αυξημένα κατά 290 εκατ. ευρώ λοιπά τρέχοντα έσοδα.
Επίσης, στους φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών, εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν έσοδα ύψους 27.280 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 785 εκατ. ή 3% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2019-2022. “Η υπέρβαση του στόχου προέρχεται κυρίως από τον ΦΠΑ και οφείλεται στη βελτιωμένη καταναλωτική δαπάνη” αναφέρει το ΥΠΟΙΚ.
Ομοίως, από τον ΕΝΦΙΑ, αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 3.063 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 41 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Από το φόρο εισοδήματος (φυσικών προσώπων, νομικών προσώπων, λοιπών), αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 16.532 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 291 εκατ. ευρώ ή 1,8%, έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2019-2022. Η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και από τον παρακρατούμενο φόρο εισοδήματος στα φυσικά πρόσωπα.
Το προσχέδιο
Το Προσχέδιο Προϋπολογισμού έχει ως βασικό σενάριο την περικοπή των συντάξεων και την εφαρμογή των “αντίμετρων” που θεσπίστηκαν το 2017, αλλά και δεύτερο σενάριο την μη περικοπή των συντάξεων, μη εφαρμογή των αντίμετρων και την θέσπιση παρεμβάσεων/παροχών.
Προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ το 2019 στο σενάριο “Β”, δηλαδή αν δεν περικοπούν οι συντάξεις και εφαρμοστούν οι παρεμβάσεις τις οποίες και κοστολογεί, ενώ στο βασικό του σενάριο που περιλαμβάνει τις περικοπές στις συντάξεις αλλά και τα αντίμετρα, προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 4,14% του ΑΕΠ το 2019.
Βασίζεται σε ανάπτυξη 2,1% φέτος και 2,5% το 2019. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι αναθεωρημένος κατά 0,1% σε σχέση με το Μεσοπρόθεσμο.
Υπολογίζει σε αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1% φέτος, έναντι 0,5% προηγούμενης πρόβλεψης, αλλά εκτιμά αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης μόνο κατά 0,2%, έναντι 1,2% πρόβλεψη στο Μεσοπρόθεσμο, στοιχείο που υποδηλώνει και άτυπη στάση πληρωμών που θα συνεχισθεί.
Ομοίως, υπολογίζει σε 0,8% αύξηση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου έναντι ισχυρής ανόδου 11,1% που προέβλεπε το Μεσοπρόθεσμο του προηγούμενου Μαΐου.
Στο σενάριο “Β” υπολογίζει ότι η μη περικοπή των συντάξεων και η μη εφαρμογή των αντίμετρων θα προκαλέσει “απώλεια” 335 εκατ. ευρώ, ενώ οι παροχές θα έχουν δημοσιονομικό κόστος 491 εκατ. ευρώ (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 1,1 δισ. ευρώ).
Ουσιαστικά περιέχει δύο “πακέτα” πινάκων προϋπολογισμού, ένα με περικοπή συντάξεων και ένα χωρίς. Στο δεύτερο σενάριο του Προσχεδίου αναφέρεται ρητά σε σχετικό πίνακα η μη εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων αλλά και των αντίμετρων.
Για το 2019 έχουν προϋπολογιστεί 800 εκατομμύρια ευρώ για την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων που αφορούν στην καταβολή αναδρομικών αποδοχών, όπως αναφέρεται στο Προσχέδιο, οι οποίες προς το παρόν κατατάσσονται στις “πιστώσεις υπό κατανομή”.
Σε σχέση με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Κράτους προς ιδιώτες πλέον δεν υπάρχει σαφής αναφορά σε πλήρη εξόφλησή τους έως το τέλος του χρόνου (όπως είχε δεσμευτεί η κυβέρνηση στους θεσμούς). Υπάρχει μόνο η εκτίμηση ότι οι φορείς θα μειώσουν περαιτέρω τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους ως το τέλος του 2018, μετά και το 1 δισ. ευρώ που τους μεταφέρθηκε τον Αύγουστο.
