Την τραγική κατάσταση του μεγαλύτερου Ασφαλιστικού Ταμείου της χώρας, περιγράφουν ανάγλυφα τα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η ΠΟΣΕ ΙΚΑ. Οι απώλειες στα χρόνια της κρίσης για το ΙΚΑ φτάνουν στα 14,5 δισ. ευρώ, ενώ μόνο για το 2016, η κρατική επιχορήγηση προς το Ασφαλιστικό Σύστημα είναι μειωμένη κατά 1,8 δισ. ευρώ. Είναι εντυπωσιακό το στοιχείο ότι το ΙΚΑ οφείλει 1,1 δισ. ευρώ προς τον ΕΟΠΥΥ, ποσό που εκτινάσσεται στα 14 δισ. ευρώ αν συνυπολογιστεί η επιπλέον χρηματοδότηση του τομέα υγείας την περίοδο 1999-2011, ενώ οφείλονται προς τα ασφαλιστικά ταμεία 28 δισ. ευρώ.
Οι εργαζόμενοι εκτιμούν ότι για να αλλάξει προς το θετικό η πορεία της αγοράς εργασίας πρέπει να αυξηθεί το ποσοστό απασχόλησης από 55% σε 80% και το επίπεδο της ανεργία να υποχωρήσει κάτω του 9%. Τα στοιχεία όμως έως τώρα δείχνουν πορεία εντελώς διαφορετική. Το γεγονός ότι η εισφοροδιαφυγή είναι άπιαστη και οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, έχουν ξεπεράσει το 60% στις νέες προσλήψεις, αλλά και η δεδομένη γήρανση του πληθυσμού από 20% σε 30% μέχρι το 2050, δημιουργούν ασφυκτική πίεση στην κοινωνική ασφάλιση με ότι αυτό συνεπάγεται, για το βιοτικό επίπεδο των σημερινών -μελλοντικών συνταξιούχων. Οι εργαζόμενοι του Ιδρύματος θεωρούν ότι το ΙΚΑ νοσεί. Καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά από σοβαρά θέματα, την ώρα που λογίζεται ως βασικός «πυλώνας» του ΕΦΚΑ από την 1.1.17 και μετά. Διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο Ταμείο Κύριας Ασφάλισης της χώρας, δεν έχει ολοκληρώσει ακόμα τις λειτουργίες στο ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα που θα βελτίωναν τη διοικητική και λειτουργική του απόδοση. Πέρα από την αδυναμία διασύνδεσής του με άλλους φορείς του δημοσίου που θα διευκόλυναν πολίτες και εργαζόμενους και θα μείωναν χρόνο διασφαλίζοντας δαπάνες, όσες μικροπαρεμβάσεις έγιναν δεν έφεραν άμεσο αποτέλεσμα. Οι εργαζόμενοι διαπιστώνουν ότι το σύστημα Εργάνη, βασικό εργαλείο κάθε υπαλλήλου Εσόδων από το Μάρτιο του 2014, μόλις τώρα ξεκίνησε και…υπολειτουργεί. Η αδυναμία των υπαλλήλων να πραγματοποιούν εξωτερικούς ελέγχους στις επιχειρήσεις και να αναλώνονται στο μεγαλύτερο χρόνο της εργασίας τους σε ελέγχους παραγραφών και επιδόσεων επί τόπου εκατοντάδων ηλεκτρονικών πράξεων μηνιαίως, στερεί τεράστια έσοδα από το σύστημα. Σήμερα παραμένουν 400.000 περίπου επιχειρήσεις ενεργείς στα Τμήματα εσόδων όλης της χώρας ένας τεράστιος όγκος που δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί άμεσα. – Στα τμήματα συντάξεων πολλές αποφάσεις εκδίδονται ακόμη με χειρόγραφο τρόπο, αποτέλεσμα συνεχών τροποποιήσεων ασφαλιστικών νόμων και διατάξεων. – Στα τμήματα πληρωμών συντάξεων επικρατεί χάος. Οι διαπληκτισμοί για τις απανωτές μειώσεις συντάξεων είναι συνεχείς με επιθετικές ακόμα και βίαιες συμπεριφορές. – Στα τμήματα Μητρώου ταλαιπωρούνται για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας κάθε χρόνο χιλιάδες ασφαλισμένοι – Στον τομέα Παροχών η δυνατότητα του υπαλλήλου να αλλάζει το ΙΒΑΝ του ασφαλισμένου, χωρίς διασταύρωση και έλεγχο από κανένα, δημιουργεί φαινόμενα Καλλιθέας, Αιγάλεω, Πάτρας κ.α. και φθείρει την εικόνα και του ΙΚΑ και των έντιμων υπάλληλων που δέχονται καθημερινά επιθέσεις και περιφρονητικά σχόλια από την ανάδειξη των φαινομένων διασπάθισης δημοσίου χρήματος. Η εσωτερική κατάσταση του Οργανισμού ΙΚΑ παραμένει εκρηκτική. Στο σύνολο 171 μονάδων πανελλαδικά και στη Διοίκηση ΙΚΑ 83 περίπου λειτουργούν χωρίς επιλεγμένους διευθυντές από αντικειμενικές και αξιοκρατικές κρίσεις, άλλα με αναπληρωτές, ενώ σε 12 υποκαταστήματα ασκούνται παράλληλα καθήκοντα από Διευθυντές άλλων υποκαταστημάτων. Σήμερα στο ΙΚΑ υπηρετούν συνολικά 5.959 εργαζόμενοι υπολογίζοντας και 159 νέους υπαλλήλους αριθμός που αντιστοιχεί στο 60% των υπηρετούντων το 2010 και με πλήθος νέων αντικειμένων (ΚΕΠΑ ΚΕΑΟ ΟΠΑΔ) Καμία ουσιαστική πρόοδος δεν έχει γίνει για τον οργανωτικό λειτουργικό εκσυγχρονισμό του ΙΚΑ. Ενδεικτικά δαπανά για ενοίκια 8 εκατ. ευρώ το χρόνο, ενώ διαθέτει ακίνητα αντικειμενικής αξίας 542 εκατ. ευρώ τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν αναξιοποίητα για πολλά χρόνια. Επίσης, 2 εκατ. ευρώ πληρώνει για να συστεγάζεται σε μισθωμένα κτήρια, γιατί τα ιδιόκτητά του έχουν καταληφθεί από τις υγειονομικές υπηρεσίες του ΠΕΔΥ. Τα Οικονομικά του ΙΚΑ – Ο προϋπολογισμός του ΙΚΑ για το 2016 παρουσίαζε αρχικό έλλειμμα 2,1 δισ. ευρώ. Το τελικό έλλειμμα του προϋπολογισμού για το 2016 θα ανέλθει στα 800 εκατ. ευρώ περίπου, μετά τη μείωση δαπανών κατά 350 εκατ. ευρώ – το μεγαλύτερο μέρος από καθυστέρηση συντάξεων – από την αύξηση εσόδων κατά 350 εκατ. με πιθανότερη αιτία γι’ αυτό, τη μετατροπή μέρους της “μαύρης” εργασίας σε μερική απασχόληση, καθώς και από την έκτακτη χρηματοδότηση του κατά 600 εκατ. ευρώ. Το τελευταίο μήνα Μάρτιο 2016 που έχει επεξεργαστεί από τη Διεύθυνση Στατιστικών, στο ΙΚΑ έχουν υποβληθεί 230.918 χιλιάδες ΑΠΔ από επιχειρήσεις για 1.785.288 ασφαλισμένους εκ των οποίων 1.301.852 με πλήρη απασχόληση και 531.664 με μειωμένη. Συγκριτικά με προηγούμενες περιόδους παρατηρείται μεγάλη αύξηση της μειωμένης απασχόλησης, αφού με βάση και τα τελευταία στοιχεία και της ΕΡΓΑΝΗΣ 6 στους 10 νέους προσλαμβάνονται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Η ανατροπή στην αγορά εργασίας και η εκρηκτική αυτή αύξηση των ευέλικτων συμβάσεων μαρτυρεί την επιλογή των περισσοτέρων επιχειρήσεων που ασφυκτιούν από αύξηση φόρων εισφορών και πιθανόν κάθε είδους οφειλών να προσλαμβάνουν ή να δηλώνουν στο ΙΚΑ χαμηλά αμειβόμενους εργαζόμενους είτε ανακυκλώνοντας άλλους φθηνούς εργαζόμενους, είτε αντικαθιστώντας τους ακριβότερους, οι οποίοι απολύονται ή αποχωρούν “οικειοθελώς”. Και ενώ στην αγορά εργασίας κυριαρχεί η εκμετάλλευση κάθε μορφής, ο ελεγκτικός μηχανισμός του ΙΚΑ παραμένει αριθμητικά σταθερός, αφού σήμερα λειτουργούν μόνο 3 Ελεγκτικά κέντρα σε όλη την χώρα από τα 13 που προβλέπονταν με 29 υπάλληλους ενώ οι 360 περίπου υπάλληλοι εσόδων σε όλη τη χώρα, επιφορτισμένοι με πλήθος αντικειμένων, πραγματοποίησαν 27.352 ελέγχους το 2015 από 107.115 το 2009. – Το ΙΚΑ οφείλει, από συνεισπραττόμενες εισφορές 1.1 δισ. ευρώ στον ΕΟΠΥΥ και αντίστοιχα στον ΟΑΕΔ χωρίς όμως να συνυπολογίζεται η επιπλέον χρηματοδότηση του τομέα υγείας κατά 14 δισ. ευρώ από το 1999-2011, ενώ οφείλονται προς τα ασφαλιστικά ταμεία 28 δισ. ευρώ. Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με το νέο Ασφαλιστικό και οδηγεί σε σημαντικά μικρότερες συντάξεις, σε σχέση με το παλαιό καθεστώς Ενδεικτικά, γίνεται αναφορά για την περίπτωση που με αποδοχές 1.500 ευρώ στα 30 χρόνια βγαίνει σύνταξη 780 ευρώ, ενώ με το προηγούμενο υπολογισμό θα ήταν 870 ευρώ. Στην ακραία του μορφή, ο νέος νόμος για το Ασφαλιστικό οδηγεί τις νέες συντάξεις χηρείας, όταν δοθούν, να είναι ακόμη χαμηλότερες αφού αντί του κατώτατου ορίου που ήταν 430 ευρώ, το νέο ποσό θα είναι 150 ευρώ μόλις… Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί καμία εγκύκλιος για υπολογισμό συντάξεων με τον νέο νόμο 4387/2016 με αποτέλεσμα πολλές από τις 9.990 αιτήσεις κύριας σύνταξης γήρατος κ αναπηρίας που υποβλήθηκαν μέσα στο 2016 να μην μπορούν να εκδοθούν. Ειδικότερα οι 6.401 συντάξεις λόγω χηρείας που παραμένουν σε εκκρεμότητα, δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα και στους δικαιούχους και στους εργαζόμενους που απολογούνται για ευθύνες άλλων. Συνολικά στο ΙΚΑ εκκρεμούν κύριες συντάξεις γήρατος 41.340, αναπηρίας 10.130 και χηρείας 9.023, συνολικά 60.493 κύριες και 61.654 επικουρικές.
