Το βράδυ της περασμένης Τρίτης, στο τραπέζι το οποίο παρέθεσε ο Μπένταμιν Νετανιάχου προς τιμήν του Ελληνα ομολόγου του Αντ. Σαμαρά και με την παρουσία (μεταξύ άλλων) των κ. Σιλβάν Σαλόμ, Ευάγγελου Βενιζέλου και Ι. Μανιάτη, τα ενεργειακά ζητήματα επισκίασαν κάθε άλλη συζήτηση. Από τη μιάμιση ώρα της συνάντησης, σχεδόν η μία αναλώθηκε στη συζήτηση γι’ αυτό το θέμα.
Δεδομένων ωστόσο των αποτελεσμάτων της επίσκεψης, η μονοπώληση των ζητημάτων ενέργειας στη σύσκεψη δεν πρέπει να θεωρείται παράξενη. Στο κείμενο της συμφωνίας και κοινής διακήρυξης (μέρος της οποίας δημοσίευσε η «Καθημερινή της Κυριακής»), προκύπτει σαφώς ότι η ενεργειακή συνεργασία αποτελεί τον «οδηγό» για την ανάπτυξη σχέσεων ευρύτερης γεωπολιτικής σημασίας. Γίνεται, επίσης, σαφές ότι οι δύο πλευρές προχωρούν σε μια σειρά από κινήσεις οι οποίες οδηγούν σε συμπράξεις για την εξόρυξη και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
Στο τρίτο σημείο της συμφωνίας που συνυπέγραψαν οι δύο συναρμόδιοι υπουργοί κ. Μανιάτης και Σαλόμ, τονίζεται ότι: «Οι πλευρές (σ.σ. Ελλάδα και Ισραήλ) θα εξετάσουν τρόπους και μέσα για την καλύτερη ανάπτυξη των φυσικών πόρων στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου Θάλασσας και τη μεταφορά τους στην ενεργειακή αγορά». Η συγκεκριμένη αποστροφή αναφέρεται –προφανώς– στον σχεδιασμό του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς αερίου από το Ισραήλ προς την Ελλάδα, διά της Κύπρου, παρακάμπτοντας τη χερσαία οδό, εκείνη, δηλαδή, της Τουρκίας. Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι ο σχεδιαζόμενος αγωγός δεν αποτελεί το μόνο έργο το οποίο θα μπορούσε να γίνει σε συνεργασία Ελλάδας και Ισραήλ, αλλά ανοίγει ένα πεδίο στρατηγικής εμβάθυνσης των σχέσεών τους σε τομείς που ξεπερνούν εκείνον της εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων.
Πιο συγκεκριμένα, στη διακήρυξη που συνυπέγραψαν οι εκπρόσωποι των δύο πλευρών γίνεται λόγος για αύξηση της συνεργασίας στα πεδία του φυσικού αερίου, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στο πλαίσιο μάλιστα των διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών. Η αποστροφή περί «διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών» συζητήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, αρκετά στις επαφές μεταξύ των κ. Σαμαρά και Νετανιάχου, καθώς η ισραηλινή πλευρά εξέφρασε τον προβληματισμό της για τις καθυστερήσεις τις οποίες συχνά δημιουργεί η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. Από την ελληνική πλευρά δόθηκαν διαβεβαιώσεις ότι η χρηματοδότηση των Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI – Projects of Common Interest) από την Ευρωπαϊκή Ενωση θα προχωρήσει δίχως προβλήματα, ενώ τονίστηκε και πως ο χρόνος αδειοδότησης των αναδόχων θα μειωθεί κατά 40% – 45%. Η ένταξη στα PCI θα διευκολύνει, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ελληνικής πλευράς και τη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκές τράπεζες.
Συγκεκριμένα, στα PCI έχουν ενταχθεί από την ελληνική κυβέρνηση τα σχέδια για κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου προς την Αδριατική ή το Αιγαίο (ανάλογα με την τελική χάραξη), καθώς επίσης και το υποβρύχιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος από το Ισραήλ προς την Ελλάδα (Ισραήλ -Κύπρος – Κρήτη – Πελοπόννησος). Σημειώνεται ότι υπολογίζεται πως, ιδιαίτερα το έργο της πόντισης υποβρυχίου καλωδίου, θα προχωρήσει ταχέως, εφόσον, βεβαίως, εγκριθεί η χρηματοδότησή του από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ανάμεσα στις επαφές τις οποίες είχε στο Τελ Αβίβ ο αρμόδιος υπουργός Ι. Μανιάτης περιλαμβάνονταν και εκπρόσωποι της ισραηλινής εταιρείας Ratio Petroleum, μιας εκ των αναδόχων ερευνών για υδρογονάνθρακες στον Θερμαϊκό και τον κόλπο Ορφανού (η άλλη συνεργαζόμενη εταιρεία, ελληνικών συμφερόντων, είναι η Energean Oil & Gas S.A.). Σύμφωνα με πληροφορίες, στις συγκεκριμένες συζητήσεις αναδείχθηκε και το ζήτημα των διαγωνισμών τους οποίους προτίθεται να προκηρύξει το ελληνικό Δημόσιο εντός του 2014 για 15 οικόπεδα φυσικού αερίου στο Ιόνιο Πέλαγος και στη Νότια Κρήτη. Ο κ. Μανιάτης γνωστοποίησε και τις προθέσεις του ελληνικού Δημοσίου, καθώς –από το κλίμα το οποίο εισέπραξε η κυβερνητική αντιπροσωπεία που επισκέφθηκε το Ισραήλ– τόσο σε επιχειρηματικό όσο και πολιτικό επίπεδο, η μεσογειακή χώρα επιθυμεί να αποτελέσει στρατηγικό επενδυτή στον ενεργειακό τομέα.
Η πρόθεση αυτή των Ισραηλινών εκφράζεται με διάφορους τρόπους στη διακήρυξη που συνυπεγράφη μεταξύ των κ. Μανιάτη και Σαλόμ. Στην παράγραφο 4 των ζητημάτων στα οποία επήλθε συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών τονίζεται ότι Ελλάδα και Ισραήλ «θα εξετάσουν την πιθανότητα διεξαγωγής κοινών ερευνών (joint research)». Οι κοινές έρευνες αφορούν τόσο τον Θερμαϊκό και τον Κόλπο του Ορφανού, όσο και τις μελλοντικές που ενδεχομένως θα πραγματοποιηθούν, στο Ιόνιο και στη Νότια Κρήτη, αλλά και σε περιοχές οι οποίες σήμερα δεν έχουν ακόμη επιλεγεί. Στο πεδίο της σύσφιγξης των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών, ενθαρρύνεται ακόμη και η αδελφοποίηση μεταξύ δήμων, με σκοπό την ανάπτυξη τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας. Σκοπός της ελληνικής πλευράς είναι η απορρόφηση τεχνογνωσίας, κυρίως σε νησιωτικές περιοχές οι οποίες δεν διαθέτουν ενεργειακή αυτάρκεια.
kathimerini.gr
