Σε ποια κατηγορία πολίτη ανήκεις;

Σε ποια κατηγορία πολίτη ανήκεις;

Πρόσφατα σε αναγνώσεις μου «έπεσα» επάνω σε ένα κείμενο, σχετικό με το κοινωνικό «πράττειν» και την κατασκευή της σύγχρονης πραγματικότητας και αν και κατά πόσο οι πολίτες μιας κοινωνίας, φέρουν ευθύνη για την κατάσταση αυτής.

Το κοινωνικό «πράττειν» ορίζει ο Βέμπερ, που μεταξύ άλλων αποτελεί την μεγάλη «σχολή», σχετικά με το τι είναι κράτος, τι εξουσία και πως οι πολίτες εντάσσονται στα πλαίσια αυτά. Για αυτά σας παραπέμπω στα κείμενα του ιδίου, που τα εξηγεί με κάθε λεπτομέρεια.

Σε πολύ σύντομο χρόνο συσχέτισα την έννοια του κράτους, του ορισμού, αρχικά και κατόπιν της μορφής, που λαμβάνει σήμερα, με την έννοια του πολίτη και πως και αυτή έχει μετασχηματιστεί. Ο Αριστοτέλης με τον Πλάτωνα όρισαν τον πολίτη παραπάνω από τον καθένα, και αποδίδουν σε κάθε άνθρωπο που συμμετέχει στα κοινά, χαρακτηριστικά ωριμότητας, σκέψης και απόλυτης γνώσης.

Η απόλυτη αυτή γνώση για τον Πλάτωνα και τον μύθο του σπηλαίου, ήταν η έξοδος από την άγνοια και το σκοτάδι της αμάθειας. Ποια είναι η νέα γνώση και ποιος ο νέος πολίτης;

Η σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται από δομές και συνθήκες, στις οποίες οι άνθρωποι από μονάδες, γίνονται σύνολο. Πρόκειται για ένα σύνολο, που συμβιώνει και επιβιώνει μαζί, με κανόνες, νόμους, παραδόσεις και κυρίως το κοινό αίσθημα ότι όλοι είναι για έναν και ένας για όλους. Το «όλον» οριζόμενο από την φυσική περιγράφει το σύμπαν, το ολοκληρωμένο και το πλήρες. Οι άνθρωποι είναι πλήρεις, είναι ικανοποιημένοι και παραμένουν σύνολο.

Όλοι οι ρηματικοί χρόνοι που χρησιμοποίησα είναι εξ ολοκλήρου λανθασμένοι. Έτσι όφειλαν να είναι οι σύγχρονες κοινωνίες και παραδόξως δεν είναι. Ας δούμε, λοιπόν, μαζί τα είδη και τις κατηγορίες πολιτών στις κοινωνίες.

Ένα παράδειγμα κοινωνίας είναι και αυτό της δικής μας. Δομήθηκε από τις διδαχές σοφών ανθρώπων. Εξήγαγε τα πρότυπα αυτά σε όλο τον πλανήτη και απέδειξε ότι η δημοκρατία είναι η σωτηρία για το σύνολο. Κάποιες φορές διαβάζουμε τα λόγια των σοφών, όπως ακριβώς μας συμφέρει. Και ύπαρχει ένα βασικό σημείο παρανόησης.

Ο Αριστοτέλης όρισε τα πολιτεύματα και κατέδειξε την δημοκρατία ως φαύλο πολίτευμα. Τι σημαίνει αυτό; Με απλά λόγια ορίζει την δημοκρατία ως συνθήκη στην οποία επωφελούνται οι πολλοί σε βάρος των λίγων, ενώ δεν θα έπρεπε. Κατά τον Αριστοτέλη ορθό πολίτευμα είναι εκείνο των άριστων, οι οποίοι έχουν δει το «φως», που περιγράφει ο Πλάτωνας. Έξω από το σπήλαιο και το σκοτάδι στο οποίο ζουν οι πολλοί.

Εκείνοι όρισαν ορθώς αυτά που κατόπιν εκμεταλλεύεται το σύγχρονο κράτος και η κοινωνία.

Κατηγορία πολίτη νούμερο 1:
Πρόκειται για τους «άριστους» και «λίγους» αυτής της κοινωνίας, οι οποίοι θεωρούν ότι τα ξέρουν όλα καλύτερα από τον καθένα, δρούν με απερισκεψία για τα δικαιώματα των «πολλών» και αποτελούν πηγαίο ζήτημα της σύγχρονης κοινωνικής διαστρωμάτωσης.

Κατηγορία πολίτη νούμερο 2:
Είναι παρακλάδι της πρώτης με εξαίρεση την μη συμμετοχή σε τίποτα. Αφήνουν την πρώτη κατηγορία να προηγείται, να φαίνεται και εκείνοι επωφελούνται από τις δράσεις των άλλων, υπερ αυτών και κατά των υπολοίπων.

Κατηγορία πολίτη νούμερο 3:
Πρόκειται για τους «πολλούς» οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι οι λίγοι. Είναι ο μοχλός της κοινωνίας σε ακινησία. Σε βάρος τους χαράσσονται πολιτικές, λαμβάνονται αποφάσεις και κυρίως γίνοναι σχέδια με γνώμονα την δυστυχία και απομόνωση τους.

Αν η γενική ανάλυση δεν παρουσιάζει επακριβώς το νόημα, ας σκιαγραφήσουμε τα προφίλ τους σε μια φανταστική συνθήκη.

Έστω σημειώνεται ένα τροχαίο δυστύχημα στο οποίο οδηγός είναι ο πολίτης νούμερο 2, αστυνομικός ο πολίτης νούμερο 1 και θύμα ο πολίτης νούμερο 3.
Σε συνθήκες τροχαίου ο πολίτης 2 καλεί τον πολίτη 1 για να ενημερώσει για το ατύχημα και την κατάσταση του πολίτη νούμερο 3. Ο πολίτης νούμερο 2 είναι γόνος μεγάλης πολιτικής οικογένειας με δύναμη και χρήματα.

Έχει προξενήσει το χάος γύρω του και συναντά τον πολίτη νούμερο 1, αστυνομικό, ο οποίος τον αναγνωρίζει και δεν προβαίνει σε καμία από τις έννομες τυπικές διαδικασίες. Αντιθέτως προλαβαίνει στα κεντρικά το έγκλημα και την ιδιότητα του πολίτη 2, ώστε μεθοδευμένα να απαλλαγεί από ευθύνες και κατηγορίες.

Ο πολίτης 3 είναι απλά ένας πολίτης. Η ζωή του μόλις έλαβε τέλος και δεν αποδίδεται η δέουσα δικαιοσύνη για την προστασία και διατήρηση της υπόληψης του. Αναγνωρίζω την ακραία έκφραση του παραδείγματος.

Έτσι όμως έχουν τα πράγματα. Πολίτες 2ης και 3ης κατηγορίας εξευτελίζονται καθημερινά, αδικούνται, παραγκωνίζονται και στο τέλος πεθαίνουν προς όφελος άλλων, που αποτελούν «λαθρεπιβάτες» του συστήματος. Μπορεί και ένας απλός πολίτης να είναι μέρος του κυκλώματος. Με το να αδιαφορεί για τα κοινά και διαρκώς να προσβάλλει τα δικαιώματα των αδυνάτων με τις πράξεις του.

Και στην κορυφή της πυραμίδας πίσω από το «φως» του Πλάτωνα είναι εκείνοι που κινούν τα νήματα στο σπήλαιο. Βυθισμένο διαρκώς στο σκοτάδι, ώστε κανείς να μην βλέπει τα εγκλήματα και τις αδικίες τους.

Για το τέλος άφησα και κάποιους, που δεν φέρουν καν την ιδιότητα του πολίτη. Είναι απλά παρείσακτοι και άφαντοι στην κοινωνία, που τους συντηρεί.

‘Όλοι τους επιβαρύνουν το σύνολο. Θεωρητικά η ανάγνωση οδήγησε και στην ένταξη σε κάποια κατηγορία. Και αν όχι σίγουρα υπάρχουν πολλές άλλες. Ανέφερα την βάση αυτών. Ο Μαξ Βέμπερ αναφέρει ορθά: «Πνευματικοί άνθρωποι δίχως κρίση, ηδονιστές χωρίς καρδιά: αυτά τα μηδενικά νομίζουν ότι είναι η πεμπτουσία της επιστήμης».