Την πίεση προς την ελληνική κυβέρνηση αύξησαν οι χθεσινές δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε ώστε να κλείσει την αξιολόγηση το γρηγορότερο δυνατόν με τη συμμετοχή του ΔΝΤ, καθώς αυτό που διεμήνυσε ο Γερμανός πολιτικός είναι ότι εάν οι ελληνικές αρχές δεν καταφέρουν να κλείσουν την αξιολόγηση με το Ταμείο, τότε είναι πολύ πιθανό η γερμανική Βουλή να μην εγκρίνει ένα νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, ο κ. Σόιμπλε σε συνέντευξή του στο δίκτυο Bloomberg, από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, είπε ότι το ελληνικό πρόγραμμα βασίζεται, από την αρχή του 2010, που ξεκίνησε, στη συμμετοχή του ΔΝΤ. Εάν το Ταμείο δεν δεχθεί να συμμετάσχει, τότε αυτό είναι, σύμφωνα με τον Γερμανό υπουργό, ένα σημάδι ότι οι Ελληνες δεν εκπληρώνουν τις δεσμεύσεις τους και έτσι το πρόγραμμα θα λήξει, καθώς η βάση στην οποία στηρίζεται δεν θα υπάρχει.
Αν όντως το ΔΝΤ αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα, τότε η γερμανική Βουλή θα θεωρήσει ότι το πρόγραμμα που είχε εγκρίνει τον Ιούλιο του 2015 έχει λήξει και θα χρειάζεται η υπογραφή ενός νέου, που θα πρέπει και αυτό να πάρει το «πράσινο φως» από το γερμανικό Κοινοβούλιο. Οι δηλώσεις του κ. Σόιμπλε έρχονται μετά τις εσφαλμένες εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης ότι μια έξοδος του ΔΝΤ από το πρόγραμμα θα ήταν θετική εξέλιξη για τη διαπραγμάτευση. Ο κ. Σόιμπλε επανέλαβε τη θέση που είχε εκφράσει και σε άλλη του συνέντευξη, ότι αυτός «δεν θα συμβούλευε (τους Ελληνες) να δοκιμάσουν να πάρουν το “πράσινο φως”» από τη γερμανική Βουλή για ένα νέο πρόγραμμα καθώς ξεκαθάρισε ότι η αποχώρηση του ΔΝΤ θα είναι ιδιαίτερα δυσμενής εξέλιξη και πως δεν θα είναι σίγουρη η έγκριση επόμενου προγράμματος για την Ελλάδα από τη γερμανική Βουλή. Σύμφωνα με την εκτίμησή του, οι Γερμανοί βουλευτές θα υποστηρίξουν ότι εφόσον οι ελληνικές αρχές «δεν είναι ικανές, με όλη την ευελιξία που τους έχουν δώσει οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, να ολοκληρώσουν τα συμφωνημένα, τότε η προϋπόθεση για την ύπαρξη του προγράμματος δεν υπάρχει πλέον».
Καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ όλων των εμπλεκομένων στο ελληνικό πρόγραμμα έχουν «παγώσει», οι παρεμβάσεις του κ. Σόιμπλε κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στην ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει με την αξιολόγηση και να δεχθεί τα αιτήματα του ΔΝΤ. Ο κ. Σόιμπλε δεν είναι ο μόνος που υποστηρίζει μια γρήγορη ολοκλήρωση της αξιολόγησης με τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Στο Eurogroup ίσως πιο πιεστικοί και από τους Γερμανούς είναι οι Ολλανδοί, καθώς με την εκλογική αναμέτρηση στη χώρα τους στις 15 Mαρτίου και το αντιευρωπαϊκό κόμμα του Γ. Βίλντερς να αυξάνει τη δύναμή του, είναι ξεκάθαρο ότι ελληνικό πρόγραμμα χωρίς συμμετοχή του ΔΝΤ δεν μπορεί να πάρει το «πράσινο φως» από την ολλανδική Βουλή. Και αυτό, όχι μόνο μέχρι τις εκλογές, αλλά και στο διάστημα που θα ακολουθήσει, καθώς παραδοσιακά οι Ολλανδοί χρειάζονται μερικούς μήνες για να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Στις Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι το ΔΝΤ, για να δεχθεί να γυρίσει στην Αθήνα και να διαπραγματευτεί την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και τη συμμετοχή του σε νέο πρόγραμμα, θα πρέπει να δει την ελληνική κυβέρνηση να νομοθετεί, αν όχι όλες, αλλά σίγουρα κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις που θεωρεί αναγκαίες, όπως μείωση του αφορολογήτου ή μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού.
Αυτή τη στιγμή οι επικεφαλής των θεσμών δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν σε κοινά αιτήματα που θα ζητήσουν από την Αθήνα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Αν όντως συμφωνήσουν σε μια κοινή γραμμή –χρονικά κοντά στη συνεδρίαση του Εurogroup, όπως εκτιμούν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι– και η ελληνική κυβέρνηση δεχθεί τα αιτήματα, τότε ακόμα και μέσα στον Φεβρουάριο θα μπορούσε να υπάρξει η ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Αυτό είναι το πολύ θετικό σενάριο. Εάν όμως δεν υπάρξει πρόοδος μέσα στον Φεβρουάριο, εφόσον η ελληνική κυβέρνηση δεν θα αποδεχθεί να νομοθετήσει κάποια από τα μέτρα που θα ζητήσουν όλοι οι θεσμοί πλέον, και όχι μόνο το ΔΝΤ, τότε η αξιολόγηση κινδυνεύει να μείνει μετέωρη για τους επόμενους μήνες, ακόμα και μέχρι τον Μάιο ή Ιούνιο, σύμφωνα με εκτιμήσεις δύο Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Εμμεση αναφορά Ντράγκι στο χρέος
Μια έμμεση αναφορά στο ελληνικό χρέος και στη βιωσιμότητά του υπήρξε, μεταξύ άλλων, στις απαντήσεις που έδωσε χθες ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, στη συνέντευξη Tύπου χωρίς ωστόσο να πάρει θέση επί του θέματος. Σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετική με το χρέος της Ιταλίας και τη βιωσιμότητά του στην περίπτωση τερματισμού του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, ο πρόεδρος της ΕΚΤ απάντησε κατηγορηματικά ότι «η Τράπεζα δεν έχει διαπιστώσει να μην είναι βιώσιμο το χρέος καμίας χώρας-μέλους». Χωρίς να ερωτηθεί σχετικά με την Ελλάδα, προσέθεσε: «Ασφαλώς στην περίπτωση της Ελλάδας υπάρχει ένα πρόγραμμα, υπάρχει μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στα κράτη-μέλη, στο ΔΝΤ και στην ελληνική κυβέρνηση, τα γνωρίζετε όλα αυτά». Ο δημοσιογράφος είχε επίσης ρωτήσει κατά πόσον η Τράπεζα θα μπορέσει να αντισταθεί σε πιέσεις από τη Γερμανία και να διατηρήσει ενεργή την ποσοτική χαλάρωση στην περίπτωση που διαπιστώσει ότι το χρέος κάποιας χώρας δεν είναι βιώσιμο χωρίς το πρόγραμμα. Απαντώντας στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, ο κ. Ντράγκι τόνισε κατηγορηματικά ότι με τη στάση της τα τελευταία πέντε χρόνια η Τράπεζα έχει αποδείξει ότι είναι σε θέση να κινείται ανεξάρτητα από πολιτικές πιέσεις.
