Από το «με συγχωρείς» στο συγγνώμη

Από Το «Με Συγχωρείς» Στο Συγγνώμη

Μια τέτοια συζήτηση έχει πάντοτε ως αφετηρία την παραδοχή, ότι έκαστος σφάλει και αδικεί. Όλοι, όμως, αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία και μπορούν παράλληλα να συγχωρούν. Δεν υπάρχει λόγος να απαριθμηθούν οι περιπτώσεις αυτές, θεωρώ ο καθένας ήδη ανακάλεσε τις δικές του προσωπικές.

Ίσως να αποτελεί και ένα ασήμαντο ζήτημα, με δεδομένο ότι το «με συγχωρείς» και το συγγνώμη, αποτελούν εκφράσεις, που λέγονται με μεγάλη ευκολία. Οι λέξεις ως λέξεις δεν διαθέτουν ιδιαίτερη βαρύτητα. «Χρωματίζονται» από τον καθένα μας με τρόπο, που να ταιριάζει στη δεδομένη στιγμή και ανάγκη. Εκμεταλλευόμαστε περισσότερο την ακριβή τους ετυμολογία και ερμηνεία, χωρίς να εμβαθύνουμε ποτέ στο νόημα. Και αυτό συμβαίνει με κάθε τι γύρω μας.

Και στην περίπτωση αυτή, με ξενίζει πολύ η ιδέα της «προχειρότητας», με την οποία απολογούμαστε. Ανεξαρτήτως του βαθμού του σφάλματος το οποίο διαπράττεται, η ανάγκη μας να επανορθώσουμε, μας γεννά και την επιθυμία να ζητήσουμε «συγχώρεση». Για εμένα υπάρχει τεράστια διαφορά όμως, στο να ζητήσω συγγνώμη και στο να ζητήσω από κάποιον να με συγχωρέσει.

Αν ξεκινήσουμε από την απλή, φαινομενικά, ετυμολογία, έχουμε και την κατάλληλη βάση. Η λέξη συγγνώμη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα γιγνώσκω, το οποίο συνοδεύει την πρόθεση «συν». Η λέξη συγχωρώ προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα χωρέω, το οποίο επίσης συνοδεύει την πρόθεση «συν».

Το ρήμα γιγνώσκω απαντά σε πληθώρα νέων ελληνικών λέξεων όπως γνωρίζω, καταλαβαίνω, θεωρώ, κρίνω κ.α. Το ρήμα χωρέω, από την άλλη, αφορά ερμηνείες όπως κάνω χώρο για να χωρέσουν και άλλοι, χωράω, τρυπώνω κ.α. Και ακριβώς επειδή η γλώσσα έχει δεκάδες ερμηνείες και λέξεις, έχουμε την τάση να μπερδευόμαστε και να μπερδεύουμε το νόημα και για τους άλλους.

«Από το «με συγχωρείς» στο συγγνώμη»

Και τελικά ποιο είναι το νόημα; Η προσωπική μου άποψη είναι, ότι πολλές φορές καταφεύγουμε στο «με συγχωρείς» από το να ζητήσουμε ειλικρινά συγγνώμη. Και ο λόγος είναι ο εξής. Είναι πολύ πιο εύκολο να συνοδεύσουμε το ρήμα χωρέω με το «με» και να ζητήσουμε από κάποιον, να «χωρέσει» τα δικά μας σφάλματα και την δική μας αδικία και τελικώς να αποφασίσει εάν θα μας συγχωρέσει, παρά να «γιγνώσκουμε», ότι η συγγνώμη απαιτεί από εμάς συνείδηση, αποδοχή και δια ροπάλου παύση αυτών των σφαλμάτων.

Αν σου ζητήσω να με συγχωρέσεις, δεν προσπαθώ να αλλάξω το αποτέλεσμα, δεν επιζητώ ειλικρινώς να μετανοήσω και κυρίως δεν θα έχει τόση σημασία εάν τελικά με συγχωρέσεις. Είναι στο δικό σου χέρι.

Αν όμως ζητήσω ειλικρινά συγγνώμη, θα γνωρίζω ότι έσφαλα. Θα γνωρίζω το κακό, που προξένησα και κυρίως ότι πρέπει να προσπαθήσω στον ύψιστο βαθμό για να μπορέσεις τελικά να με συγχωρέσεις.

Και στο σημείο αυτό επέρχεται η τάξη, τουλάχιστον στην δική μου συνείδηση. Η συγγνώμη συνιστά την μεταμέλεια και την συνειδητοποίηση, ότι τα λάθη μας είναι δικά μας και πρέπει εμείς να τα διορθώσουμε. Αντιθέτως η συγχώρεση είναι προσωπική υπόθεση των υπολοίπων, η οποία αντικατοπτρίζει και την προσπάθεια κάποιου να επανορθώσει.

Η συγχώρεση δεν είναι ποτέ μονόπλευρη. Απαιτεί θυσίες από κάθε πλευρά και κυρίως ένα σύστημα αξιών. Οι αξίες αυτές είναι η ειλικρίνεια με τον εαυτό μας και η προσπάθεια να αλλάξουμε εμείς, πριν προλάβει κάποιος να μας συγχωρέσει. Όσο για την συγχώρεση, είναι μια αξία, που καλλιεργείται από τον καθένα, απαλλαγμένη από εγωισμό.

Για να ζητήσουμε συγγνώμη, οφείλουμε πρώτα να συγχωρούμε. Ίσως και το αντίστροφο. Και αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά.